Từ “Ngựa” đến “Ngọ”: Bí ẩn tên gọi và triết lý thời gian trong 12 Con Giáp

Trong tâm thức người Việt, con ngựa là loài vật quen thuộc, biểu tượng của sự dẻo dai và trung thành. Tuy nhiên, khi bước chân vào vòng tròn linh thiêng của 12 con giáp, danh xưng dân dã ấy được trút bỏ để khoác lên mình cái tên “Ngọ”. Sự ra đời của “Ngọ” không đơn thuần là cách gọi khác đi của con ngựa, mà là sự định danh của thời gian và vũ trụ.

Theo lịch pháp Á Đông, “Ngọ” là một trong mười hai Địa Chi, đại diện cho khoảng thời gian giữa trưa (từ 11 giờ đến 13 giờ). Đây là thời khắc mặt trời lên cao nhất, dương khí thịnh vượng nhất, và cũng là lúc loài ngựa – linh vật mang tính Dương mạnh mẽ – được cho là sung mãn và hào hùng nhất. Vì thế, cái tên “Ngọ” ra đời để tách biệt phần “con” vật lý đời thường (con ngựa kéo xe, thồ hàng) khỏi phần “thần” (linh vật cai quản thời gian). “Ngọ” là biểu tượng của sự kiêu hãnh, tự do và nguồn năng lượng rực rỡ của mặt trời, một vị thế trang trọng mà từ “Ngựa” đơn thuần chưa thể lột tả hết.